پیشینه و مبانی نظری عدالت سازمانی (تاریخچه و مفاهیم عدالت سازمانی)

عدالت سازمانی مقدمه عدالت عدالت يک مفهوم انتزاعي و بسيار پيچيده است که به معناي عدم تبعيض و رعايت منصفانه تفاوتهاست . يکي از آرزوهاي همه ي انسانها از ديرباز تاکنون ، اجراي اين مفهوم در جامعه بوده است و مکاتب گوناگون راه کارهاي مختلفي براي استقرار و تبيين آن بيان داشته اند ، به گونه اي که مبعوث شدن پيامبران و تشريع اديان با هدف تحقق مفهوم عدالت در زندگي انسانها بوده است و در دين مبين اسلام نيز زيربناي تمام اصول عدالت است . به اين ترتيب ، مي توان گفت عدالت و استقرار آن به عنوان يک نياز براي تمام جوامع انساني و در تمام طول تاريخ مطرح است . يکي از مؤلفه هاي عدالت ، عدالت سازماني است که براي توصيف نقش عدالت درسازمان ها به کار ميرود و در بر دارنده ي حيطه هاي توزيعي ، رويه اي و تعاملي است ( مردانی حموله ، ابراهیمی ، مستغاثی و تقوی لاریجی ، 1392 ). عدالت به عنوان یک نیاز اساسی براي زندگی جمعی انسانها همیشه در طول تاریخ مطرح بوده است . به طوري که اساسی ترین معرفت در ادیان آسمانی ، شناخت خداوند به عنوان به پادارنده عدل و امرکننده به عدل است که اساس رابطه انسان با خدا نیز ، هست ( دهقانیان ، صبور و حجتی ، 1392 ). عدالت از زیباترین ، مقدس ترین و عالی ترین واژه ها در قاموس تمدن بشری محسوب می گردد و رعایت آن از دیدگاه هر انسان سلیم الفطره ای از ضروری ترین امور به شمار می رود ( حسینی ، فتحی و دهقان ، 1391 ). 2 - 2 - 2 ) تاریخچه عدالت سازمانی عدالت و استقرار آن به عنوان يک نياز اساسي براي گروه هاي انساني ، همواره در طول تاريخ و در اديان مختلف مطرح بوده است . عدالت در دين اسلام نيز مفهومي گسترده دارد . از ديدگاه اسلام به ويژه از منظر نهج البلاغه ، اصول و مباني عدالت را بايد در تشريع عادلانه ، تنظيم و مديريت عادلانه ، قضاوت و دادرسي عادلانه ، پاداش وكيفر عادلانه و در نهايت زندگي متعادل در ابعاد فردي و اجتماعي جستجو نمود . اما براي توصيف نقش عدالت در رابطه با موقعيت هاي شغلي ، از اصطلاح عدالت سازماني استفاده مي شود . رعايت عدالت در سازمان ها يکي از مهم ترين عوامل موثر در بقا و پايداري سازمان و کارکنان آن است ، به طوري که مديران با تکيه بر عدالت و رعايت آن مي توانند موجبات ماندگاري کارکنان در سازمان و در نهايت موفقيت آن را فراهم کنند ( امین بیدختی و مردانی ، 1393 ). واژه عدالت سازمانی اولین بار توسط گرینبرگ  در سال 1987 مطرح شد . به نظرگرینبرگ ، عدالت سازمانی با ادراك کارکنان از انصاف کاري در سازمان مرتبط است . به بیانی دیگر این نظریه احساس افراد را درباره منصفانه بودن نحوه رفتار با خودشان و دیگران طبقه بندي و تشریح می کند . احساسی که براي اثربخشی عملکرد سازمان ها و نیز